Sezamowiec z chałwą to prawdziwa perełka wśród polskich ciast. Łączy w sobie aksamitny krem chałwowy, chrupiące warstwy ciasta i wyrazisty smak sezamu, tworząc kompozycję, która zachwyca podniebienia nawet najbardziej wymagających smakoszy. To wyjątkowe połączenie smaków, choć może wydawać się nieco egzotyczne, ma w sobie coś znajomego i przytulnego. Idealnie sprawdzi się na rodzinne uroczystości, spotkania z przyjaciółmi czy po prostu jako słodki przysmak do popołudniowej kawy. Poniższy przepis poprowadzi Cię krok po kroku przez proces tworzenia tego wyjątkowego wypieku, który z pewnością stanie się jednym z ulubionych w Twoim kulinarnym repertuarze.
Składniki na kruche ciasto sezamowe
Podstawą dobrego sezamowca jest odpowiednio przygotowane kruche ciasto, które stanowi doskonałą bazę dla kremowej warstwy chałwowej. Sekret udanego spodu tkwi w szybkim zagniataniu i odpowiednim schłodzeniu przed pieczeniem. Poniższe składniki wystarczą na blaszkę o wymiarach około 24×24 cm.
- 300 g mąki pszennej (typ 450 lub 550)
- 150 g masła (schłodzonego)
- 100 g cukru pudru
- 2 żółtka
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 2 łyżki zimnej wody
- Szczypta soli
- 3 łyżki ziaren sezamu
Składniki na krem chałwowy
Krem chałwowy to serce tego ciasta – jego aksamitna konsystencja i intensywny smak sprawiają, że sezamowiec jest tak wyjątkowy. Właśnie ten kremowy element nadaje całości niepowtarzalny charakter i sprawia, że ciasto rozpływa się w ustach.
- 500 ml mleka
- 250 g chałwy (najlepiej waniliowej)
- 3 żółtka
- 150 g cukru
- 40 g mąki pszennej
- 40 g mąki ziemniaczanej
- 200 g masła (miękkiego)
- 2 łyżki pasty tahini (opcjonalnie)
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
Składniki na polewę i dekorację
Polewa czekoladowa nadaje ciastu elegancki wygląd i wprowadza przyjemny kontrast smakowy do słodkiego kremu chałwowego.
- 100 g gorzkiej czekolady
- 50 g masła
- 3 łyżki śmietanki 30%
- 2 łyżki ziaren sezamu do posypania
- 50 g pokruszonej chałwy do dekoracji
Przygotowanie kruchego spodu sezamowego
Kruche ciasto z dodatkiem sezamu stanowi doskonałą bazę dla kremowej warstwy chałwowej. Jego przygotowanie jest proste, ale wymaga precyzji, aby uzyskać idealną teksturę – chrupiącą, a jednocześnie delikatnie kruszącą się pod naciskiem widelca.
- Mąkę przesiej do miski, dodaj proszek do pieczenia i szczyptę soli.
- Dodaj pokrojone w kostkę zimne masło i posiekaj nożem lub rozdrobnij palcami, aż powstanie kruszonka.
- Dodaj cukier puder, żółtka i zimną wodę. Szybko zagnieć ciasto, nie wyrabiaj go zbyt długo, aby nie stało się zbyt elastyczne – to klucz do uzyskania idealnej kruchości.
- Dodaj ziarna sezamu i delikatnie wmieszaj je w ciasto.
- Uformuj kulę, owiń folią spożywczą i schłodź w lodówce przez około 30 minut.
- Formę wyłóż papierem do pieczenia. Schłodzone ciasto rozwałkuj i wyłóż na spód formy, nakłuj widelcem.
- Piecz w temperaturze 180°C przez około 15-20 minut, aż nabierze złotego koloru.
- Wyjmij z piekarnika i pozostaw do całkowitego ostygnięcia.
Wskazówka: Aby ciasto nie kurczyło się podczas pieczenia, możesz obciążyć je suchą fasolą lub specjalnymi obciążnikami do pieczenia na ślepo. Wystarczy wyłożyć ciasto papierem do pieczenia i nasypać na wierzch fasolę. Po 10 minutach pieczenia usuń obciążniki i dopiecz spód do złotego koloru.
Przygotowanie kremowego nadzienia chałwowego
Krem chałwowy to prawdziwa gwiazda tego ciasta. Jego przygotowanie wymaga nieco cierpliwości, ale efekt jest tego wart – aksamitna konsystencja i intensywny smak chałwy zachwycą każdego. To właśnie w tym kremie kryje się sekret popularności sezamowca – balans między słodyczą a nutą goryczki charakterystyczną dla sezamu.
- W rondelku zagotuj 400 ml mleka z połową cukru.
- W osobnej misce wymieszaj żółtka z pozostałym cukrem, a następnie dodaj obie mąki i pozostałe 100 ml mleka. Dokładnie wymieszaj, aby nie było grudek.
- Gdy mleko zacznie wrzeć, wlej do niego mieszankę z żółtkami, cały czas energicznie mieszając.
- Gotuj na małym ogniu, stale mieszając, aż masa zgęstnieje i zacznie przypominać budyń.
- Zdejmij z ognia, przykryj folią spożywczą (tak aby dotykała powierzchni masy) i pozostaw do całkowitego ostygnięcia.
- W międzyczasie pokrój chałwę na mniejsze kawałki.
- Miękkie masło ubij na puszystą masę, a następnie stopniowo dodawaj ostudzoną masę budyniową, cały czas ubijając.
- Dodaj pokruszoną chałwę, pastę tahini (jeśli używasz) i ekstrakt waniliowy. Ubijaj, aż powstanie jednolity, puszysty krem.
- Wyłóż krem na ostudzony spód i wyrównaj powierzchnię.
- Wstaw ciasto do lodówki na minimum 2 godziny, aby krem stężał.
Wskazówka: Jeśli chcesz uzyskać jeszcze intensywniejszy smak sezamu, możesz uprażyć ziarna sezamu na suchej patelni przed dodaniem ich do ciasta lub do dekoracji. Prażenie wydobywa głębię aromatu i nadaje ziarnom przyjemną chrupkość. Pamiętaj jednak, aby pilnować ich podczas prażenia, ponieważ łatwo się przypalają.
Przygotowanie polewy czekoladowej
Polewa czekoladowa dodaje elegancji i kontrastu smakowego do sezamowca. Jej gorzkość doskonale równoważy słodycz kremu chałwowego, tworząc harmonijną kompozycję smaków, która zadowoli nawet najbardziej wymagające podniebienia.
- W kąpieli wodnej rozpuść czekoladę wraz z masłem, stale mieszając.
- Gdy składniki się połączą, dodaj śmietankę i dokładnie wymieszaj, aż powstanie gładka, lśniąca polewa.
- Odstaw do lekkiego przestygnięcia (polewa powinna być płynna, ale nie gorąca).
- Wyjmij ciasto z lodówki i polej je równomiernie czekoladą.
- Posyp wierzch prażonymi ziarnami sezamu i pokruszoną chałwą.
- Odłóż do lodówki na minimum 30 minut, aby polewa zastygła.
Podawanie i przechowywanie sezamowca
Sezamowiec najlepiej smakuje, gdy jest dobrze schłodzony, ale nie lodowaty. Przed podaniem warto wyjąć go z lodówki na około 15 minut, aby krem nieco zmiękł i aromaty mogły się w pełni rozwinąć. Do krojenia użyj ostrego noża, który od czasu do czasu warto zanurzyć w gorącej wodzie i wytrzeć – dzięki temu cięcia będą czyste i eleganckie.
Ciasto można przechowywać w lodówce do 4 dni, szczelnie przykryte lub w zamkniętym pojemniku, aby nie chłonęło zapachów z lodówki. Można je również zamrozić (bez polewy i dekoracji) – w tym celu pokrój je na porcje, każdą zawiń szczelnie w folię spożywczą i włóż do pojemnika. Przed podaniem rozmrażaj w lodówce przez około 4-5 godzin.
Wartości odżywcze sezamowca z chałwą
Sezamowiec z chałwą to ciasto bogate w składniki odżywcze, głównie dzięki obecności sezamu, który jest źródłem wielu cennych substancji. Mimo że jest to deser, dostarcza również wartościowych składników odżywczych, co czyni go nieco zdrowszą alternatywą dla tradycyjnych ciast. Porcja ciasta (około 100g) zawiera:
- Kalorie: około 350-400 kcal
- Białko: 6-8 g
- Tłuszcze: 20-25 g (w tym zdrowe nienasycone kwasy tłuszczowe z sezamu)
- Węglowodany: 35-40 g
- Błonnik: 1-2 g
- Wapń: znacząca ilość dzięki obecności sezamu
- Żelazo: obecne w ziarnach sezamu
Warto pamiętać, że sezamowiec to ciasto deserowe, więc powinno być spożywane z umiarem, jako element zbilansowanej diety.
Ciekawostki o sezamie i chałwie
Sezam to jedna z najstarszych roślin oleistych uprawianych przez człowieka. Jego historia sięga ponad 5000 lat wstecz. W starożytności ziarna sezamu były tak cenne, że używano ich jako waluty i składnika w lekach. Są bogate w wapń, żelazo, magnez, fosfor, mangan, cynk oraz witaminy z grupy B.
Chałwa, będąca kluczowym składnikiem sezamowca, wywodzi się z kuchni Bliskiego Wschodu i jest znana od stuleci. Tradycyjnie wyrabia się ją z pasty sezamowej (tahini) i cukru lub miodu. W różnych regionach świata można spotkać różne warianty chałwy – z dodatkiem orzechów, kakao, wanilii czy pistacji. W Polsce chałwa zyskała popularność dzięki wpływom kuchni tureckiej i żydowskiej.
Połączenie chałwy i kruchego ciasta w formie sezamowca to doskonały przykład kulinarnej fuzji, gdzie tradycyjne składniki z różnych kultur tworzą nową, wyjątkową jakość.
Warianty sezamowca
Podstawowy przepis na sezamowca można modyfikować według własnych upodobań. Eksperymentowanie z różnymi dodatkami pozwala stworzyć własną, unikalną wersję tego wyjątkowego ciasta. Oto kilka inspirujących pomysłów:
- Sezamowiec z masą budyniową – dla osób, które preferują lżejszą wersję kremu, można zastąpić część masła dodatkową porcją budyniu
- Rolada sezamowo-chałwowa – alternatywna forma podania, efektowna i elegancka, idealna na specjalne okazje
- Sezamowiec z dodatkiem pistacji – dodanie posiekanych pistacji do kremu lub jako dekoracja wprowadza dodatkowy wymiar smakowy i piękny zielony akcent
- Sezamowiec kawowy – dodanie espresso do kremu chałwowego tworzy fascynujące połączenie intensywnych smaków
- Mini sezamowce – przygotowane w formie małych tartaletek, idealne na przyjęcia i bufety, gdzie goście mogą delektować się indywidualnymi porcjami
Niezależnie od wybranego wariantu, sezamowiec z chałwą to ciasto, które z pewnością zachwyci Twoich gości i stanie się jednym z ulubionych wypieków w Twojej kuchni. Jego wyjątkowy smak, połączenie różnych tekstur i elegancki wygląd sprawiają, że jest to deser godny szczególnych okazji, choć równie dobrze sprawdzi się jako słodka przyjemność na co dzień.